ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ Πλήττει υγειονομικούς και αρρώστους

Για κάθε έναν ασθενή παραπάνω ανά νοσηλευτή, η θνητότητα για τον ασθενή αυξάνει κατά 7% και το σύνδρομο BUS του νοσηλευτή αυξάνει κατά 15%

Πλήττονται ιδιαίτερα οι ειδικευόμενοι γιατροί, νοσηλευτές ΜΕΘ και επειγόντων, οικογενειακοί γιατροί, προσωπικό του ΕΚΑΒ και νοσηλευτές απλών νοσηλευτικών τμημάτων

Eurokinissi

«Τα τελευταία χρόνια, με την οικονομική κρίση, τις ιδιαίτερα ανταγωνιστικές σχέσεις στην εργασία και στην κοινωνία, τη μεγάλη αύξηση της ανεργίας, την πλήρη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, τη δουλειά "για ένα κομμάτι ψωμί" και την ολοένα αυξανόμενη επιδείνωση των συνθηκών υγιεινής στο εργασιακό περιβάλλον, το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης - το γνωστό Burnout Syndrome (BUS) παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις».

Τα παραπάνω είναι μια από τις βασικές επισημάνσεις στο 18ο Ετήσιο Σεμινάριο του «Ευαγγελισμού», που έγινε από τον καρδιολόγο Ηλία Σιώρα - είναι και πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στο νοσοκομείο -, το γιατρό εργασίας Χρήστο Παπάζογλου και τον ψυχίατρο Γιώργο Παπαγεωργίου. Με απόφαση του Σωματείου το θέμα αυτό θα παρουσιαστεί και σε εκδήλωση για την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας (8 Μάρτη) στον «Ευαγγελισμό».

Το BUS χαρακτηρίζεται από συναισθηματική εξουθένωση και ισοπέδωση, αισθήματα αποπροσωποποίησης και μειωμένη λειτουργικότητα, αποτελεσματικότητα στον επαγγελματικό τομέα σε συνδυασμό με νοητική κόπωση. Ειδικότερα στους υγειονομικούς, υπογράμμισε ο Ηλίας Σιώρας, το BUS, έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Συναισθηματική εξουθένωση που προκαλείται από τη συχνή και έντονη επαφή με άτομα που υποφέρουν, με αποτέλεσμα τη συναισθηματική αποστράγγιση, την κούραση, τη νευρικότητα.
• Αποπροσωποποίηση που εκφράζεται με αποστασιοποίηση, αδράνεια, αρνητική στάση προς τους ασθενείς, απουσία ενδιαφέροντος για την εργασία τους.
• Απουσία επαγγελματικών επιτευγμάτων, που με την πάροδο του χρόνου γίνεται απογοήτευση, νευρικότητα, χωρίς καμιά επαγγελματική ικανοποίηση.

Συνέπεια των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων

Επίσης ο Χρήστος Παπάζογλου σημείωσε: «Η αιτία επιβάρυνσης της υγείας συνολικά και της ψυχικής υγείας (όπως για παράδειγμα η αύξηση της συχνότητας του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης) συνδέεται με αναδιαρθρώσεις που επιταχύνονται σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης. Οι αναδιαρθρώσεις π.χ. σε σχέσεις εργασίας, ελαστικά ωράρια, ορισμένου χρόνου συμβάσεις, part time εργασία, εργασία σε εργολάβους, ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι έχουν ξεκινήσει πριν την κρίση, επιταχύνονται με την κρίση, συνδέονται με τη σταθερή επιδίωξη για αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Παράλληλα συνδέονται με την επιβάρυνση της υγείας των εργαζόμενων, και της ψυχικής υγείας. Ολοι αυτοί είναι παράγοντες που συνδέονται με αυξημένη συχνότητα συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης, συνδέονται με ανασφάλεια στην εργασία, με αύξηση του επαγγελματικού στρες».
Σε αυτά προστίθενται οι χαμηλές αμοιβές, η εντατικοποίηση και ο αυξημένος όγκος εργασίας, η αβεβαιότητα για τη μελλοντική εργασία και ο προοδευτικά μειούμενος αριθμός προσωπικού. «Ετσι δημιουργούνται οι υλικές εκείνες συνθήκες που αντικειμενικά θα αυξήσουν την επίπτωση του BUS και συνολικά στην κοινωνία και φυσικά στους υγειονομικούς», τόνισε ο Ηλίας Σιώρας.
Ειδικότερα, στους υγειονομικούς έχουν καταγραφεί οι εξής επιπτώσεις:
Σύμφωνα με έρευνα πέντε ετών, που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και ολοκληρώθηκε το 2010, επαγγελματική εξουθένωση έχει το 25% των ειδικών ιατρών και το 33% των ειδικευομένων στα νοσοκομεία, το 28% των φοιτητών ιατρικής, το 37% των νοσηλευτών, καθώς και το 35% των εργαζομένων στο ΕΚΑΒ. Ειδικά, το 35% των ειδικευομένων και το 25% των νοσηλευτών εμφανίζουν αποπροσωποποίηση και κυνισμό που, συχνά, αγγίζει τα όρια της αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς. Το burnout προκαλεί χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών από ιατρούς, χρήση βίας στα νοσοκομεία, ιατρικά λάθη, παχυσαρκία, κατάθλιψη, ψυχοσωματικές παθήσεις, καθώς και καρδιαγγειακές παθήσεις στους ιατρούς. Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης πλήττει, κυρίως, ηλικίες 35 με 45 χρόνων, ανύπαντρων ιατρών και παντρεμένων γυναικών, αλλά και όσους έχουν μεγαλύτερο ενθουσιασμό για τη δουλειά τους.
Από μια έρευνα το 2002 σε 168 νοσοκομεία των ΗΠΑ, που νοσηλεύτηκαν 232.442 ασθενείς που εξυπηρετήθηκαν από 10.184 νοσηλευτές σε χειρουργικά τμήματα και μονάδες εντατικής, προκύπτουν τα εξής: Μέσα σε 30 μέρες από την εισαγωγή του ασθενούς για κάθε έναν ασθενή παραπάνω ανά νοσηλευτή, η θνητότητα για τον ασθενή αυξάνεται κατά 7%. Αντίστοιχα, για κάθε επιπλέον ασθενή ανά νοσηλευτή, το BUS του νοσηλευτή αυξάνει κατά 15%.
Στην Ελλάδα, όπως αναφέρθηκε, έχουν γίνει λίγες μελέτες σε περιορισμένο αριθμό εργαζομένων. Υπάρχει μια τάση να αποδίδεται η εργασιακή εξουθένωση στον τύπο της προσωπικότητας και όχι στις συνθήκες εργασίας. Αυτή η αντίληψη συνδυάζεται και με την παντελή έλλειψη ιατρών εργασίας τουλάχιστον σε μεγάλους εργασιακούς χώρους. Η ανάγκη σε γιατρούς εργασίας στην Ελλάδα ξεπερνά τις 2.000, ενώ αυτή τη στιγμή μόλις ξεπερνούν τους 100, ενώ οι θέσεις ειδικευομένων είναι περίπου 50.
Ο κλάδος που πλήττεται περισσότερο είναι αυτός των υγειονομικών και ειδικότερα: ειδικευόμενοι γιατροί, νοσηλευτές ΜΕΘ και επειγόντων, οικογενειακοί γιατροί, προσωπικό του ΕΚΑΒ και νοσηλευτές απλών νοσηλευτικών τμημάτων. Προφανώς χειρότερη είναι η κατάσταση στον ιδιωτικό τομέα υγείας, όπου η εντατικοποίηση της εργασίας είναι μεγαλύτερη.
Στον ελλαδικό χώρο κανένα από τα νοσηλευτικά ιδρύματα στο δημόσιο τομέα δεν χαρακτηρίζεται χώρος ανθυγιεινής εργασίας, ενώ στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια τείνει να αποχαρακτηριστεί το επάγγελμα του υγειονομικού από βαρύ και ανθυγιεινό. «Οσο, κατέληξε ο Ηλίας Σιώρας, η οικονομική κρίση γιγαντώνεται και η σχέση εργαζόμενου - εργοδότη αποβαίνει σε βάρος του εργαζόμενου, το burnout θα γενικεύεται. Χρειάζονται ριζικότερες λύσεις που θα οδηγούν σε νέα πραγματικότητα, όπου η εργασία θα είναι χαρά της ζωής και όχι στη σημερινή μορφή».

πηγή rizospastis.gr