Αλυσίδα αιματηρών συμμετοχών στα φάρμακα

Με τις αποφάσεις των κυβερνήσεων της τελευταίας εξαετίας οι δαπάνες των λαϊκών νοικοκυριών στην αγορά φαρμάκων αυξήθηκαν κατά 40,9%!

Η επίτευξη του στόχου της δημοσιονομικής πειθαρχίας στη φαρμακευτική δαπάνη, που συμφώνησε η συγκυβέρνηση με την τρόικα για το 2014, ήταν ένα από τα βασικά επιχειρήματα του υπουργού Υγείας Μάκη Βορίδηκαι του προέδρου του ΕΟΠΥΥ Δημήτρη Κοντούστο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), όπου την περασμένη Πέμπτη άρχισε η εξέταση των αιτήσεων του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ) για την κατάργηση της Υπουργικής Απόφασης με την οποία καθορίζεται πλαφόν στη συνταγογράφηση φαρμάκων.

Με στόχο η καθαρή Δημόσια Φαρμακευτική Δαπάνη (ΔΦΔ) να μην υπερβεί τα 2,019 δισ. ευρώ, όπως συμφώνησε με την τρόικα, με απόφαση του υπουργού Υγείας ορίστηκε ο«καθορισμός ποσοστιαίων ορίων συνταγογράφησης φαρμάκων δραστικών ουσιών οι οποίες δεν τελούν υπό καθεστώς προστασίας και καθορισμός ορίου δαπάνης συνταγογράφησης φαρμάκων» (ΦΕΚ Β' 1976/1.7.2014). Ειδικότερα, το πλαφόν συνταγογράφησης φαρμάκων για τους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ είναι ανά ειδικότητα, αριθμό ασθενών, μήνα του έτους και γεωγραφική περιοχή! Παράλληλα, καθορίζει τα κατώτατα όρια συνταγογράφησης γενοσήμων. Σύμφωνα με τις καταγγελίες των γιατρών, το πλαφόν που προβλέπεται για πολλές κατηγορίες ασθενών υπολείπεται κατά πολύ από τις πραγματικές τους ανάγκες. Για παράδειγμα, στους καρδιολόγους έχει ορισθεί πλαφόν 35-40 ευρώ το μήνα ανά ασθενή, για τους πνευμονολόγους γύρω στα 60 ευρώ, για τους ενδοκρινολόγους 60 ευρώ. Για τους παθολόγους ο μέσος όρος είναι 55 ευρώ. Επίσης, δεν έχει προβλεφθεί διαφοροποίηση σε εξειδικευμένες παθήσεις, όπως για παράδειγμα ο σακχαρώδης διαβήτης ή οι αιματολογικές παθήσεις, οι οποίες έχουν υψηλό κόστος συνταγογράφησης. Ακόμα οι γιατροί μπαίνουν σε δίλημμα όταν στα φάρμακα υπάρχουν περισσότερες της μιας δραστικές ουσίες, για τις οποίες συμβαίνει μία απ' αυτές να μην έχει γενόσημο.

Μετά τις προσφυγές του ΠΙΣ και του ΙΣΑ, το ΣτΕ εξέδωσε διαταγή προσωρινής αναστολής του μέτρου και την περασμένη Πέμπτη άρχισε η διαδικασία εκδίκασης της υπόθεσης. Η έδρα έδωσε προθεσμία στους διαδίκους να καταθέσουν συμπληρωματικό υπόμνημα μέχρι αύριο το πρωί, ενώ η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.

Και πρωτότυπο χαράτσι

Η υπό εκδίκαση απόφαση είναι ένας απ' τους κρίκους της ίδιας αλυσίδας περικοπών στις δημόσιες δαπάνες Υγείας, με τις οποίες επιβαρύνονται οι άρρωστοι με φαρμακερές συμμετοχές στα φάρμακα. Παρόμοια πλαφόν στη συνταγογράφηση φαρμάκων είχαν επιβληθεί με αποφάσεις του πρώην υπουργού Υγείας Αδωνι Γεωργιάδη και του προέδρου του ΕΟΠΥΥ Δ. Κοντού στις αρχές του χρόνου (ΦΕΚ 3117/Β/9.1.2013 και 433/7.1.2014, αντίστοιχα). Την ισχύ εκείνων των αποφάσεων ανέστειλε (Απρίλης 2014) η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Μετά την απόφαση Βορίδη, η κυβέρνηση προχώρησε σε ένα ακόμη ...πρωτότυπο χαράτσι στα φάρμακα: Απ' τις 14.7.2014 κατάργησε τη συμμετοχή κατά 50% του ΕΟΠΥΥ στη διαφορά μεταξύ Λιανικής Τιμής (ΛΤ) και Ασφαλιστικής Τιμής (ΑΤ) για κάθε κουτί πρωτότυπου φαρμάκου που δεν έχει αντίγραφο και η τιμή του δεν υπερβαίνει τα 50 ευρώ. Ετσι, ο άρρωστος πληρώνει ολόκληρο το ποσό μέχρι τα 50 ευρώ και στην περίπτωση που η διαφορά υπερβαίνει τα 50 ευρώ, τότε αυτή τη χρεώνεται ο ΕΟΠΥΥ... Για να γίνει αντιληπτή η επιβάρυνση στους ασφαλισμένους, θα αναφέρουμε το παράδειγμα του φάρμακου «LYRICA», που χρησιμοποιείται για νευροπαθητικούς πόνους, την επιληψία και την καταπολέμηση του άγχους. Το συγκεκριμένο φάρμακο κυκλοφορεί σε τέσσερις συσκευασίες:

-- Των 25 μιλιγκράμ, με ΛΤ 25 ευρώ και ΑΤ 4,34 ευρώ.

-- Των 75 μιλιγκράμ με ΛΤ 46,26 ευρώ και ΑΤ 13,01 ευρώ.

-- Των 150 μιλιγκράμ με ΛΤ 69,02 ευρώ και ΑΤ 26,02 ευρώ.

-- Των 300 μιλιγκράμ με ΛΤ 102,74 ευρώ και ΑΤ 52,03 ευρώ.

Τώρα ο άρρωστος θα πληρώνει εξ ολοκλήρου το φάρμακο των 25 και 75 μιλιγκράμ, ενώ στην περίπτωση των 150 μιλιγκράμ ο ασθενής πληρώνει: 25% συμμετοχή στα 26,02 = 6,50 ευρώ + 50 ευρώ + 1 ευρώ για τη συνταγή = 57,50. Πριν πλήρωνε: 25% συμμετοχή στα 26,05 = 6,50 + 50% (69,02 - 26,02 = 43 ) = 21,50 + 1 ευρώ για τη συνταγή = 29. Πληρώνοντας 57,50 ευρώ, η συμμετοχή αυξάνεται κατά 98,3%.

Στην περίπτωση των 300 μιλιγκράμ ο άρρωστος πληρώνει ως εξής: 25% συμμετοχή στα 52,03 ευρώ = 13 ευρώ + 50 ευρώ απ' τη διαφορά ΛΤ - ΑΤ (102,74 - 52,03 = 50,71) + 1 ευρώ για τη συνταγή= 63 ευρώ. Πριν πλήρωνε 25% συμμετοχή στα 52,03 = 13 + 50% 102,74 - 52,03 = 50,71) = 25,36 + 1 ευρώ ανά συνταγή = 39,36 ευρώ. Πληρώνοντας 63 ευρώ, η συμμετοχή του αυξάνεται κατά 60%.

Αύξηση 40,9% στις δαπάνες των νοικοκυριών

Η συμμετοχή που πληρώνει ο ασφαλισμένος είναι 0%, 10% και 25% επί της ΑΤ. Σ' αυτές τις τιμές προστίθενται η διαφορά μεταξύ της ΛΤ και ΑΤ και το 1 ευρώ ανά συνταγή. Εκτός απ' αυτά, οι άρρωστοι πληρώνουν απ' την τσέπη τους ολόκληρη την τιμή για τα φάρμακα της αρνητικής λίστας, που συνταγογραφούνται από γιατρό, αλλά δεν καλύπτονται απ' τον ΕΟΠΥΥ, καθώς και τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ).

Ολες αυτές οι πληρωμές οδηγούν στη Μεσοσταθμική Συμμετοχή των αρρώστων στην αγορά των φαρμάκων, που από 9% το 2009, εκτινάχτηκε σε 25% το 2013 και - σύμφωνα με τεχνοκράτες - θα φτάσει σε 32% το 2014. Συνολικά, οι ασφαλισμένοι, όπως αποκάλυψε ο «Ριζοσπάστης» (27.4.2014) την περίοδο 2009-2013 πλήρωσαν απ' την τσέπη τους 3,82 δισ. ευρώ. Στο τέλος του 2014, το συνολικό χαράτσι θα ανέλθει στα 4,902 δισ. ευρώ. Μ' άλλα λόγια, κοντά στα 5 δισ. ευρώ!

Αυτό το αιματηρό χαράτσι το αποκαλύπτουν και οι έρευνες των Οικογενειακών Προϋπολογισμών. Σύμφωνα με αυτές, οι δαπάνες Υγείας αποτελούν το 6,4% των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών για το 2012. Από το 6,4% των δαπανών Υγείας, η δαπάνη φαρμάκων απορροφά το 27,4% έναντι 19,3% το 2008. Με άλλα λόγια, η αύξηση της δαπάνης για φάρμακα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 40,9% την περίοδο 2008-2012!

Ετσι η κατά κεφαλήν δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε από 456 ευρώ το 2009 σε 214 ευρώ το 2013 και αναμένεται να πέσει στα 183 ευρώ το 2014, όταν στις χώρες της Ευρωζώνης ήταν 320 ευρώ στη διετία 2009-2010.

Σταθερό μερίδιο στη φαρμακοβιομηχανία

Μ' αυτή την πολιτική η κυβέρνηση - όπως και οι προηγούμενες - διασφαλίζει σταθερό το μερίδιο της φαρμακοβιομηχανίας, ντόπιας και ξένης, στις συνολικές πωλήσεις φαρμάκων στη χώρα μας.

Το 2013 οι συνολικές πωλήσεις φαρμάκων στην Ελλάδα ήταν 5,3 δισ. ευρώ. Απ' αυτά το 75% διατέθηκε μέσω της λεγόμενης αλυσίδας φαρμάκου που καταλήγουν κατά βάσει - με εξαίρεση τις επανεξαγωγές φαρμάκων - στα φαρμακεία της γειτονιάς. Τα υπόλοιπα διατέθηκαν στα νοσοκομεία - δημόσια και ιδιωτικά.

Το 2013 απ' αυτό το 75% το 67,6% το καρπώθηκε η φαρμακοβιομηχανία - έναντι 63,3% το 2010. Δηλαδή κοντά στα 2,7 δισ. ευρώ. Ετσι το 2012 απ' τις 95 συνολικά επιχειρήσεις οι 59 παρουσίασαν μεικτά κέρδη 1,96 δισ. ευρώ και «καθαρά αποτελέσματα προ φόρων» 221,9 εκατ. ευρώ...

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ