ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Αφαίρεση υπηρεσιών, πρόσθεση χαρατσιών και μοίρασμα φτώχειας

Παρά την εξέλιξη και το πολυάριθμο επιστημονικό δυναμικό της χώρας, επιδεινώνονται οι όροι για έγκαιρη, σύγχρονη, πλήρη και δωρεάν ιατροφαρμακευτική κάλυψη όλων Οι δημόσιες μονάδες Υγείας είναι ανεπαρκείς, υποβαθμισμένες, μαστίζονται από ελλείψεις και σε καμία περίπτωση δεν καλύπτουν τις ανάγκες. Ταυτόχρονα οι πληρωμές για εξετάσεις, φάρμακα, νοσηλεία και η σύνδεση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με το εισόδημα και τις εισφορές καθιστούν την περίθαλψη δυσπρόσιτη ή και εντελώς απρόσιτη για την συντριπτική πλειοψηφία ασφαλισμένων κι ανασφάλιστων και κυρίως για τους πιο φτωχούς, για τους χρόνια πάσχοντες, για τα άτομα με αναπηρία. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο και διαπιστωμένο από την πείρα καθενός. Κάθε κυβέρνηση επικαλούμενη τα υπαρκτά προβλήματα, έπαιρνε μέτρα σε Υγεία - Πρόνοια - Φάρμακο που επιδείνωναν την κατάσταση αφού ήταν σε αντιλαϊκή κατεύθυνση.

Αυτό συμβαίνει και με τα τελευταία μέτρα του υπουργείου Υγείας, την κατάργηση - συγχώνευση νοσοκομείων και άλλων δημόσιων μονάδων Υγείας, τη φαρμακευτική πολιτική και το κουπόνι «Ελεύθερης Εισόδου» των ανασφάλιστων. Δεν «ενισχύεται το δημόσιο σύστημα Υγείας» και η πρόσβαση σε αυτό, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, δεν λύνονται τα εκρηκτικά προβλήματα, αντίθετα επιδεινώνονται οι όροι και οι προϋποθέσεις ο λαός να έχει έγκαιρη, σύγχρονη, πλήρη και δωρεάν ιατροφαρμακευτική κάλυψη στην Πρόληψη, την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), τη νοσοκομειακή περίθαλψη. Πίσω από τις προσεχτικές διατυπώσεις και τις ανέξοδες υποσχέσεις για βελτίωση των υπηρεσιών και ενίσχυση των δημόσιων δομών, ας δούμε για τι πραγματικά δεσμεύεται η κυβέρνηση σύμφωνα με όσα εξαγγέλλει και υλοποιεί: Λιγότερη κρατική χρηματοδότηση Θα αρκούσε ενδεχομένως για να αποδειχτεί η νέα επιδείνωση να θυμίσουμε ποιος είναι ο στόχος του συνολικού σχεδιασμού εδώ και χρόνια, στον οποίο εντάσσονται τα τελευταία και τα προσεχή μέτρα: Η περιστολή των κρατικών δαπανών. Η ελαχιστοποίηση των χρημάτων του κρατικού προϋπολογισμού - από το βαρύ χαράτσωμα του λαού - που θα πηγαίνουν για δημόσιες και δωρεάν παροχές σε Υγεία - Πρόνοια - Φάρμακο. Πού οδηγεί αυτό; Νοσοκομεία που υπολειτουργούσαν λόγω των ελλείψεων και δεν είχαν «πληρότητα», η κυβέρνηση να τα καταργεί. Κέντρα Υγείας, Περιφερειακά Ιατρεία αντί να ενισχύονται, κλείνουν ή λειτουργούν λίγες ώρες. Τα κενά που υπάρχουν με αποτέλεσμα ολόκληρες περιοχές της χώρας να μένουν ακάλυπτες από βασικές ειδικότητες, υλικά και εξοπλισμό, ασθενείς να ταλαιπωρούνται και να περιμένουν μήνες για ραντεβού, εξέταση κ.ά., θα παραμείνουν. Δεν θα καλυφθούν με κρατική χρηματοδότηση.

Αλλά και στους υγειονομικούς αυτό που λέει η κυβέρνηση είναι, «ξεχάστε» τη μόνιμη και σταθερή δουλειά με αξιοπρεπείς μισθούς. Καταργούν νοσοκομεία για να ...«ανοίξουν» ράντζα Γιατί δεν πρόκειται να δοθεί κρατική χρηματοδότηση; Διότι, λέει η κυβέρνηση, δεν υπάρχουν λεφτά κι επιπλέον αυτό είναι ένα σχέδιο «εκσυγχρονισμού» που εδώ και χρόνια δεν εφαρμοζόταν λόγω πολιτικού κόστους. Η κυβέρνηση δεν «μασάει τα λόγια της», με τη διαφορά ότι πρόκειται για ένα καθαρά πολιτικό και όχι στενά οικονομικό ζήτημα. Είναι επιλογή δρόμου ανάπτυξης. Στην ΕΕ εδώ και δεκαετίες συζητιέται και εφαρμόζεται στα κράτη - μέλη η συνεχής μείωση των κρατικών δαπανών για κοινωνικές παροχές, όπως για Υγεία - Πρόνοια - Φάρμακο. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται το «μη μισθολογικό κόστος» και προσελκύονται επενδύσεις. Δηλαδή το κράτος δαπανά λιγότερα για τις λαϊκές ανάγκες και μένουν περισσότερα για κίνητρα και επιχορηγήσεις στους επιχειρηματικούς ομίλους. Συρρικνώνονται οι δημόσιες δομές, μένει ζωτικός χώρος επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Για τέτοια «ανάπτυξη» επιβάλλονται οι θυσίες του λαού. Θυσίες που στον τομέα της Υγείας εκφράζονται τραγικά με όλο και περισσότερους ανθρώπους να αναζητούν απελπισμένα γιατρό και φάρμακα, να σταματούν τις θεραπείες τους και να κάνουν εκπτώσεις από την πρόληψη με επιπτώσεις για την υγεία τους. Οι κυβερνήσεις ζητούν από το λαό να αποδεχθεί: Οτι για χρόνια πλήρωνε και πληρώνει όλο και περισσότερους φόρους, αλλά αυτό δεν φτάνει. Για χρόνια πλήρωναν και πληρώνουν οι εργαζόμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι συνταξιούχοι εισφορές. Ούτε αυτό φτάνει. Οι συμμετοχές και οι απευθείας πληρωμές, ολοένα θα αυξάνουν. Αν δεχτεί ο λαός ότι διαρκώς θα πληρώνει, αλλά λεφτά για τις ανάγκες του «δεν θα υπάρχουν», τότε αποδέχεται πως: Θα μένει αναξιοποίητη η δυνατότητα ανάπτυξης επαρκών, δημόσιων και δωρεάν, σύγχρονων υποδομών που προσφέρει η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας και το πολυάριθμο ιατρικό, νοσηλευτικό, επιστημονικό και άλλο εργατικό δυναμικό της χώρας. Θα απομακρύνονται οι ασθενείς όλο και περισσότερο από τη δυνατότητα να έχουν υπηρεσίες υγείας. Βέβαια οι φτωχοί δεν έχουν και δεν θα έχουν καμία δυνατότητα. Θα έχει αποδεχτεί τελικά να βαδίζει σε ένα δρόμο ανάπτυξης γεμάτο θυσίες κι αποκαΐδια. Για να ανοίξει Κέντρο Υγείας ή κρεβάτι, θα κλείσει νοσοκομείο Phasma Το παραπάνω «δίλημμα» - με διάφορα σχήματα και διατυπώσεις - το θέτει διαρκώς και το σημερινό υπουργείο Υγείας. Εύκολα διακρίνεται πως δεν πρόκειται για «αναβάθμιση υπηρεσιών Υγείας». 

Ας δούμε όμως μερικά πιο συγκεκριμένα παραδείγματα. Στο νοσοκομείο «Αττικόν» παραμένουν κλειστά ορισμένα κρεβάτια (π.χ. χειρουργικά, ΜΕΘ) λόγω έλλειψης προσωπικού. Το υπουργείο Υγείας λέει πως προϋπόθεση για να ανοίξουν αυτά τα κρεβάτια δεν είναι να προσληφθεί προσωπικό, αλλά να κλείσει ένα νοσοκομείο - που το παρουσιάζει σαν άχρηστο - και να καταργηθούν 120 κρεβάτια του νοσοκομείου Δυτικής Αττικής «Αγία Βαρβάρα»! Για να ανοίξει μια Μονάδα για ασθενείς τελικού σταδίου στο Σπηλιοπούλειο, θα καταργηθεί ένα νοσοκομείο. Μα όλα αυτά χρειάζονται. Δηλαδή πρόκειται για αλλαγές που αφαιρούν, δεν προσθέτουν δημόσιες δομές και υπηρεσίες, που είναι απαραίτητες. Δεν πρόκειται για αναγκαίες προσαρμογές που πάντα θα χρειάζονται με κριτήριο την πλήρη κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. Αυτό φαίνεται και από την υποτιθέμενη επιδίωξη του υπουργείου Υγείας να στηθεί Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας σαν «τείχος» προστασίας προς τα νοσοκομεία που «βουλιάζουν» από επισκεψιμότητα. 

Η μόνη περίπτωση να γίνει ένα Κέντρο Υγείας (ΚΥ), είναι να κλείσει ένα νοσοκομείο. Η Πολυκλινική καταργείται σαν νοσοκομείο και χάνονται άλλα 120 κρεβάτια. Ακόμη κι αν διατηρούνταν τα εξωτερικά ιατρεία που είχε και παρείχαν κάποιες - έστω και υποτυπώδεις - υπηρεσίες ΠΦΥ, καμία νέα υπηρεσία δεν προστίθεται ώστε να γλιτώσει τον «Ευαγγελισμό» που κατακλύζεται. Ομως ούτε καν αυτά δεν θα διατηρηθούν. Το ίδιο και στο «Αγία Βαρβάρα», στο ΓΝ Πατησίων κ.α. Δεν υπάρχει πεδίο συνεννοήσεως... Το ΚΥ Περιστερίου είναι μια ακόμη ενδεικτική περίπτωση. Στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτίριο, θα μπορούσε να παρέχει αναβαθμισμένες υπηρεσίες σε 24ωρη βάση, να καλύπτει μέρος του πληθυσμού και να «ανακουφίζει» το «Αττικόν», όπου γίνεται το αδιαχώρητο στην εφημερία. Από τον Απρίλη έχουν λήξει οι συμβάσεις όλου του προσωπικού και μέχρι τον Σεπτέμβρη δεν έχουν ανανεωθεί! Οι εργαζόμενοι όλους αυτούς τους μήνες το κρατούν ανοιχτό δουλεύοντας τσάμπα ευελπιστώντας να ανανεωθούν οι συμβάσεις τους. Δεκάδες άλλες δημόσιες δομές στη χώρα κλείνουν ή λειτουργούν οριακά με έναν αγροτικό γιατρό. Αρα δεν είναι καν δεδομένο πως αν κλείσουν νοσοκομεία θα ανοίξουν ΚΥ, πολύ περισσότερο ότι θα στηθεί ΠΦΥ... Ομως και να λειτουργήσουν κάποια, σίγουρα θα είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες. Π.χ. το ΚΥ Περιστερίου που απευθύνεται σε εκατοντάδες χιλιάδες κόσμο, ποτέ δεν λειτουργούσε σε 24ωρη βάση, ούτε τα Σαββατοκύριακα. Αν ο γονιός μπορούσε να βρει στο ΚΥ του δήμου του παιδίατρο όλο το 24ωρο, όλες τις μέρες, θα πήγαινε στην εφημερία του νοσοκομείου για ένα απλό περιστατικό; Θα πήγαινε στο ΚΥ κι αν χρειαζόταν θα μεταφερόταν με το ΕΚΑΒ. Αν τα ΚΥ και οι άλλες δομές ήταν επαρκείς, πλήρως στελεχωμένες και προσαρμοσμένες στις γεωγραφικές και πληθυσμιακές ιδιαιτερότητες μιας περιοχής, τότε θα κάλυπταν τα περιστατικά που δεν χρειάζονται νοσοκομειακή περίθαλψη. Ταυτόχρονα θα ήταν διασυνδεδεμένα με τα σχολεία, τους αθλητικούς χώρους, τους τόπους δουλειάς ώστε να παίζουν σημαντικό ρόλο και στην πρόληψη. 

Αντίθετα σήμερα σε πολλές δημόσιες δομές ΠΦΥ δεν υπάρχουν καν μικροβιολογικά ή ακτινολογικά εργαστήρια, λείπουν βασικές ειδικότητες, λείπουν υλικά, δε γίνονται «μικροχειρουργεία» (ράμματα, γύψος κλπ.) κ.ά. Και φυσικά η κυβέρνηση δε δεσμεύεται πως θα δώσει χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό για να βελτιωθούν αυτά. Γι' αυτό ο υπουργός Υγείας λέει πως με ορισμένους εργαζόμενους και συνδικαλιστές «δεν υπάρχει πεδίο συνεννοήσεως», όσον αφορά την κρατική χρηματοδότηση, την ανάπτυξη δημόσιων δομών Υγείας πλήρως εξοπλισμένων και στελεχωμένων, που δεν θα πουλάνε υπηρεσίες και θεραπείες, που θα λειτουργούν με μόνιμο προσωπικό από τους χιλιάδες ανέργους. Αν οι υγειονομικοί και το λαϊκό κίνημα δεν διεκδικήσουν γενναία κρατική χρηματοδότηση και προσλήψεις μόνιμου προσωπικού είναι σαν να αποδέχονται το σημερινό και μελλοντικό κλείσιμο μονάδων Υγείας, αφού τα κενά όλο θα μεγαλώνουν και αναγκαστικά δομές και υπηρεσίες θα καταργούνται. Οι πληρωμές παραμένουν και αυξάνονται Αντίστοιχα στο θέμα των φαρμάκων η κυβέρνηση «κόβει» από τον έναν για να «δώσει» κατιτίς στον άλλο. Για να μπουν στο ασφαλιστικό σύστημα τα καινοτόμα φάρμακα για σπάνιες και χρόνιες παθήσεις, κάποια άλλη περικοπή πρέπει να γίνει. 

Ετσι, ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει τον ασφαλισμένο μόνο για το πιο φθηνό φάρμακο. Αναμένεται σχετική υπουργική απόφαση, κατά την οποία αν ο ασφαλισμένος χρειάζεται κάποιο άλλο σκεύασμα, θα πρέπει να πληρώσει από την τσέπη του όλη τη διαφορά της τιμής, ενώ πριν πλήρωνε το 50% της διαφοράς. Με αυτό τον εκβιασμό σπρώχνονται οι πιο φτωχοί στο πιο φθηνό φάρμακο - άσχετα αν είναι το πιο κατάλληλο για τον οργανισμό τους και τις παθήσεις τους. Ικανοποιεί τους φαρμακοβιομήχανους, που εδώ και μήνες πιέζουν να κυκλοφορήσουν τα καινοτόμα φάρμακα και το κράτος γλιτώνει χρηματοδότηση που την επωμίζονται οι ασφαλισμένοι. Οι πληρωμές των ασθενών παραμένουν. Βασικά οι δημόσιες μονάδες Υγείας που θα μείνουν μετά τις καταργήσεις - συγχωνεύσεις θα ενισχύσουν την επιχειρηματική λειτουργία τους ώστε να είναι βιώσιμες, αφού όλο και μειώνεται η κρατική χρηματοδότηση. Ο ασθενής που θα περιμένει ακόμη περισσότερους μήνες για ραντεβού, λόγω της κατάργησης των 8 νοσοκομείων, θα σπρώχνεται στα απογευματινά ιατρεία όπου η επίσκεψη χρεώνεται 40 - 60 ευρώ ή στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό συνέβη και με την κατάργηση των εργαστηρίων του πρώην ΙΚΑ. 

Οι αναμονές στα νοσοκομεία για εξετάσεις αίματος έφτασαν να είναι πολύμηνες και στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα επιβλήθηκε συμμετοχή 15%. Επιπλέον από 1/1/2014 θα εφαρμοστεί και το 25ευρω, συμμετοχή στη νοσηλεία για κάθε εισαγωγή που θα γίνεται σε δημόσιο νοσοκομείο και 1 ευρώ για κάθε εκτέλεση συνταγής. «Κυνήγι» ανασφάλιστων ασθενών Η κυβέρνηση είναι επίσης ξεκάθαρη πως οι ανασφάλιστοι και οι άνεργοι δεν δικαιούνται κάλυψης, παρότι δεν επέλεξαν αυτοί να μείνουν χωρίς δουλειά και χωρίς ασφάλιση, παρότι δεν αποκλείεται για κανένα να μην αρρωστήσει μόνο και μόνο επειδή είναι ανασφάλιστος. 

Πόσο μεγάλος εμπαιγμός είναι ο ισχυρισμός του υπουργείου Υγείας πως με την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων οι δημόσιες μονάδες Υγείας θα λειτουργούν καλύτερα για το λαό, όταν από όλες τις δημόσιες μονάδες αποκλείονται εκατοντάδες χιλιάδες και οι οικογένειές τους! Στο μεταξύ με την απογραφή του ΕΟΠΥΥ και μέσω της ΗΔΙΚΑ έχει ξεκινήσει ένα «κυνήγι» ανασφάλιστων και των οικογενειών τους: «Είναι ένα μέτρο αποκατάστασης της νομιμότητας αλλά και ίσης μεταχείρισης, αφού δε θα λαμβάνουν πλέον υπηρεσίες όσοι δεν καταβάλλουν τις εισφορές τους», λέει ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ. «Δεν γίνεται ο ασφαλισμένος να έχει τις ίδιες παροχές με τον ανασφάλιστο», λέει ο υφυπουργός Υγείας, Αντ. Μπέζας. Στους ανασφάλιστους λένε ότι παροχές προς αυτούς είναι σε βάρος των ασφαλισμένων και στους ασφαλισμένους λένε ότι έχουν πολλές παροχές σε βάρος της βιωσιμότητας του δημόσιου συστήματος! Και στους δυο λένε πως η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη θα συνδέεται όλο και πιο πολύ με τη δυνατότητα αγοράς που έχει ο καθένας παίρνοντας σαν δεδομένο ότι η Υγεία αποτελεί εμπόδιο. Από την άλλη αυτό που χρειάζεται ο άνεργος, ο ανασφάλιστος, ο εργαζόμενος, ο αυτοαπασχολούμενος, ο συνταξιούχος, ο χρόνια πάσχων και τα παιδιά τους είναι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη να χρηματοδοτείται μόνο από το κράτος χωρίς εμπλοκή των Ταμείων, χωρίς να πληρώνονται εισφορές και να παρέχεται σε όλους δωρεάν. Το χρειάζονται για την ίδια την εξασφάλιση της υγείας τους και της ζωής τους. Ορισμένοι δικαιούνται 3 επισκέψεις .

Το αποτρόπαιο πρόσωπο του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης δεν εξαντλείται στις παραπάνω εξαγγελίες. Το κουπόνι «Ελεύθερης Εισόδου» στην ΠΦΥ αποκαλύπτει τα όρια αυτής της «ανάπτυξης» που βρίσκεται σε αντίθεση με τις σύγχρονες ανάγκες της πλειοψηφίας του λαού. Με το κουπόνι ο ανασφάλιστος θα έχει τη «δυνατότητα» να κάνει επίσκεψη σε γιατρό, να τον παραπέμψει σε εξετάσεις και να πάει τα αποτελέσματα στο γιατρό να τα δει. Αυτές τις 3 δωρεάν επισκέψεις ο ανασφάλιστος πρέπει να φροντίσει να τις χρειαστεί μέσα στο 4μηνο. Τέσσερις μήνες θα είναι μόνο η αναμονή για να κλείσει το ραντεβού! Αν χρειαστεί φάρμακα, νοσηλεία, περαιτέρω εξετάσεις, χειρουργείο ή πιο στενή παρακολούθηση, «την πάτησε». Αν η έγκυος που θα παρακολουθείται με το κουπόνι έχει εμμονή να ...γεννήσει, τότε αυτό δεν «δικαιολογείται». Μάλιστα μπαίνουν και εισοδηματικά κριτήρια για να είναι σίγουροι πως δεν θα ζηλέψει το κουπόνι κανένας πλούσιος και στερήσει τις «υπηρεσίες» από τους υπόλοιπους. Ετσι οι δικαιούχοι του προγράμματος δεν θα είναι συνολικά πάνω από 200.000. Δεν ομολογούν απλά πως ούτε 3 επισκέψεις το 4μηνο δεν θα εξασφαλίζονται για όλους τους ανασφάλιστους, αλλά και πως αυτό δεν το «δικαιούνται» όλοι! 

Αυτή είναι η «ανάπτυξή» τους, αυτό είναι το σάπιο σύστημά τους. Το θέμα είναι οι εργαζόμενοι, οι αγρότες, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι άνεργοι και τα παιδιά τους να πάψουν να το ανέχονται, να συμμαχήσουν και να επιβάλλουν το δικό τους δρόμο ανάπτυξης που θα αξιοποιούνται όλες οι σύγχρονες δυνατότητες, όλος ο πλούτος προς όφελος της κοινωνίας.

 Ελένη ΜΑΪΛΗ