Σε σφαγιασμό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) οδηγούν οι απανωτές και συνεχόμενες περικοπές των κονδυλίων που συμπληρώνουν τις ανατροπές, οι οποίες επεκτάθηκαν με τη θεσμοθέτηση του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας (ΠΕΔΥ).
Μέσα σε μια πενταετία, τα κονδύλια για την ΠΦΥ μειώθηκαν κατά 56%: Από 6,6 δισ. ευρώ το 2009 σε 2,9 δισ. ευρώ το 2014, σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) που παρουσιάστηκε στο 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη διοίκηση και τα οικονομικά της Υγείας (18 - 20.12.2014, Αθήνα). Μ' άλλα λόγια, η κατά κεφαλήν δαπάνη μειώθηκε κατά 56%, που αντιστοιχεί σε 269 ευρώ, έναντι 611 ευρώ το 2009.
Η ίδια κατεύθυνση διαφαίνεται και στον προϋπολογισμό του 2015, με τα κονδύλια που έχουν προβλεφθεί τόσο για τον ΕΟΠΥΥ, όσο και για το ΠΕΔΥ, που θεσμοθετήθηκε με το νόμο 4238/2014. Το ΠΕΔΥ αποτελείται από τα Κέντρα Υγείας και τις μονάδες παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ (πρώην μονάδες του ΕΟΠΥΥ), που εντάχτηκαν ενιαία στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ).
Σύμφωνα, λοιπόν, με την εισηγητική έκθεση, το 2015, τα έσοδα του ΕΟΠΥΥ θα είναι 4,984 δισ. ευρώ έναντι 5,36 δισ. ευρώ το 2014. Μάλιστα, η κρατική επιχορήγηση περιορίζεται σε 526 εκατ. ευρώ έναντι 774 εκατ. το 2014 και 1,108 δισ. το 2013. Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του ΕΟΠΥΥ - υπολογίζονται σε 3,782 δισ. ευρώ, έναντι 3,708 δισ. το 2014 - θα προέλθουν απ' τις εισφορές, όταν η ανεργία τσακίζει κόκαλα και τα λουκέτα στα μαγαζιά διαδέχονται το ένα το άλλο.
Η φαρμακευτική δαπάνη - αυτή που αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ - θα περιοριστεί στα 2 δισ. ευρώ, όπως και το 2014 - υποχρεώνοντας τους ασθενείς να βάζουν το χέρι βαθιά στην τσέπη στην ώρα της ανάγκης. Ετσι, η μεσοσταθμική συμμετοχή στην αγορά φαρμάκων έφτασε σε 24% το Γενάρη του 2014 και εκτινάχτηκε σε 29% τον Αύγουστο του 2014. Επίσης, οι λοιπές παροχές ασθένειας του ΕΟΠΥΥ - που στην πλειοψηφία τους θα αγοράζονται απ' τον ιδιωτικό τομέα - μειώνονται σε 1,271 δισ. ευρώ έναντι 1,625 δισ. ευρώ το 2014.
Επίσης, ο προϋπολογισμός για το ΠΕΔΥ προβλέπει έσοδα 147 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 24 εκατ. θα είναι ίδια έσοδα (δηλαδή τα 5ευρω) και 92 εκατ. θα είναι μεταβιβάσεις απ' τον τακτικό προϋπολογισμό. Τα έξοδα του ΠΕΔΥ προβλέπονται σε 152 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας έλλειμμα 6 εκατ. ευρώ. Μειωμένος κατά 11 εκατ. ευρώ είναι - λόγω της μειωμένης κρατικής επιχορήγησης - και ο προϋπολογισμός του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Ετσι, η πρόληψη, που αποτελεί το θεμέλιο λίθο της υγείας του λαού, εξοβελίζεται απ' το δημόσιο σύστημα και είτε το οικονομικό βάρος μεταφέρεται στις τσέπες του κόσμου ή - το χειρότερο - εγκαταλείπεται.
Προϋπολογισμός δραστικών μειώσεων
Στο σχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2015 αποτυπώνεται συνολικά η εφαρμοζόμενη - αλλά και η συνέχεια - αντιλαϊκή στρατηγική Ευρωπαϊκής Ενωσης, κυβέρνησης, κεφαλαίου και στο χώρο της Υγείας - Πρόνοιας.
Στα πλαίσια αυτά, εκτός απ' τον ΕΟΠΥΥ και το ΠΕΔΥ, προβλέπονται νέες δραστικές μειώσεις στις κρατικές - ασφαλιστικές δαπάνες που αφορούν συνολικά τις παροχές σε υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας στο λαό, αλλά και την ίδια τη λειτουργία των κρατικών νοσοκομείων. Συνολικά, οι δαπάνες για την Κοινωνική Ασφάλιση και περίθαλψη μειώνονται σε 13,931 δισ. ευρώ, έναντι 14,39 δισ. ευρώ το 2014 και 15,921 δισ. το 2013.
Οι δαπάνες για το υπουργείο Υγείας θα διαμορφωθούν σε 4,228 δισ. ευρώ για το 2015, έναντι 4,744 δισ. ευρώ το 2014 και 5,428 δισ. ευρώ το 2013.
Ειδικότερα, οι επιχορηγήσεις στα νοσοκομεία μειώνονται σε 1,118 δισ. ευρώ έναντι 1,45 δισ. το 2014 και 1,654 δισ. ευρώ το 2013. Για τα έσοδα των νοσοκομείων υπάρχει η πρόβλεψη ότι θα φτάσουν σε 2,227 δισ. ευρώ το 2015, έναντι 2,111 δισ. ευρώ το 2014. Υπολογίζουν, όμως, ότι θα έχουν 900 εκατ. ευρώ έσοδα απ' τον ΕΟΠΥΥ, έναντι 254 εκατ. ευρώ το 2014. Είναι μια υπερεκτίμηση των εισπράξεων απ' τις εισφορές, λόγω της ανεργίας και των λουκέτων στα μαγαζιά, όπως ήδη ειπώθηκε.
Είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση του ΟΑΕΕ, που στον προϋπολογισμό του για το 2015 αναφέρει επί λέξει: «Η δοθείσα πρόβλεψη εσόδων από εισφορές των ασφαλισμένων για το 2015 ποσού 1,717 δισ. ευρώ υπερβαίνει κατά πολύ τις οικείες εκτιμήσεις του Οργανισμού». Δηλαδή, τα κονδύλια είναι πάνω απ' τις προβλέψεις και απ' αυτά πρέπει να αποδοθούν 420 εκατ. ευρώ στον ΕΟΠΥΥ για τις παροχές Υγείας. Ετσι, το μόνο σίγουρο κονδύλι που μπορεί να υπολογίζει ο ΟΑΕΕ για παροχές Υγείας, είναι οι κρατήσεις (4%) απ' τις συντάξεις, που υπολογίζονται σε 131,5 εκατ. ευρώ και τα οποία θα αποδοθούν στον ΕΟΠΥΥ.
Στραγγαλισμός των νοσοκομείων
Στον Πίνακα που δημοσιεύουμε φαίνεται η εξέλιξη των λειτουργικών δαπανών στα δημόσια νοσοκομεία. Φαίνεται, δηλαδή, ότι τα έξοδα για υγειονομικό υλικό, φάρμακα, ορθοπεδικό υλικό, χημικά αντιδραστήρια και υπηρεσίες από ιδιωτικές εταιρείες (αφορούν την ασφάλεια, την καθαριότητα, τη σίτιση και εστίαση, τη συντήρηση κ.λπ.) μειώνονται από 2,807 δισ. ευρώ το 2009 σε 1,65 δισ. ευρώ το 2015. Μειώνονται δηλαδή κατά 41,28% την περίοδο 2009 - 2015.
Ετσι, τα νοσοκομεία θα βρεθούν και πάλι χωρίς φάρμακα και υγειονομικό υλικό, όπως κάθε χρόνο. Ενα ακόμα απότοκο της υποχρηματοδότησης των λειτουργικών δαπανών είναι και η δημιουργία χρεών των νοσοκομείων προς τρίτους: Στις 31.3.2014 οι ανεξόφλητες υποχρεώσεις ήταν 1,3 δισ. ευρώ και οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ήταν 950 εκατ. ευρώ. Κάθε φορά η ηγεσία του υπουργείου Υγείας ανακοινώνει εξόφληση αυτών των χρεών, που όμως υπερφαλαγγίζεται απ' την κρατική υποχρηματοδότηση.
Οι συνολικές δαπάνες Υγείας μειώθηκαν από 23,2 δισ. ευρώ το 2009, σε 15,3 δισ. ευρώ το 2014, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΔΥ, που παρουσιάστηκαν στο τελευταίο συνέδριο. Προκύπτει, δηλαδή, μια μείωση 34% που αντιστοιχεί σε 1.417 ευρώ ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη για το 2014 έναντι 2.148 ευρώ το 2009. Ειδικότερα, οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν από περίπου 15 δισ. το 2009 στα περίπου 10 δισ. ευρώ το 2014.
Μισθολογική εξαθλίωση
Οπως όλοι οι εργαζόμενοι έτσι και όσοι εργάζονται στα δημόσια νοσοκομεία αντιμετωπίζουν τη μισθολογική εξαθλίωση. Το 2009, σύμφωνα με τον απολογισμό του υπουργείου Υγείας (Μάρτης 2012), το λεγόμενο «μισθολογικό κόστος» στα δημόσια νοσοκομεία ήταν 3,379 δισ. ευρώ. Είχε, με βάση τη μελέτη του ΙΟΒΕ, την παρακάτω εξέλιξη: 2010 3,318 δισ. ευρώ, 2011 3,100 δισ. ευρώ, 2012 2,797 δισ. ευρώ και 2013 2,329 δισ. ευρώ. Υπήρξε μια μείωση 29,3% των αποδοχών γιατρών και εργαζομένων.
Μ' άλλα λόγια, γιατροί και εργαζόμενοι έχαναν κάθε χρόνο - με βάση το 2009 - με σταθερό ρυθμό 8,2% των συνολικών αποδοχών τους για να φτάσουν στο τέλος του 2013 να έχουν στις τσέπες τους λιγότερα - πάντα σε σχέση με το 2009 - χρήματα κατά 1,05 δισ. ευρώ!
Με αυτόν τον τρόπο από τη μία «εξοικονομούνται» κρατικές δαπάνες που θα διατεθούν για την ποικιλόμορφη ενίσχυση των μονοπωλίων και την απρόσκοπτη συνέχιση της επιχειρηματικής δράσης (φοροελαφρύνσεις, φοροαπαλλαγές, απευθείας χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων). Από την άλλη, επιτυγχάνεται ο κυβερνητικός και ευρωενωσιακός στόχος για «μείωση και συγκράτηση του εργατικού κόστους» σε εκείνα τα όρια και επίπεδα που διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα της καπιταλιστικής οικονομίας, την αύξηση της κερδοφορίας των ομίλων.
Αυτό μεταφράζεται όχι μόνο στην καθήλωση των μισθών του υγειονομικού προσωπικού, αλλά και στη συνέχιση του καθεστώτος των τεράστιων ελλείψεων των κρατικών μονάδων Υγείας σε μόνιμο προσωπικό, της εντατικοποίησης των συνθηκών εργασίας του υπάρχοντος ελλιπούς αριθμού εργαζομένων.
Μόνο την τελευταία δεκαετία το προσωπικό στα δημόσια νοσοκομεία μειώθηκε κατά 17.000 άτομα, για να φτάσουν στο τέλος του 2013 να υπηρετούν 81.821. Οι όποιες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού πραγματοποιηθούν - όπως αναφέρεται σε μία γενική διατύπωση στο κείμενο του κρατικού προϋπολογισμού - θα είναι στην αναλογία 1:1, δηλαδή μια πρόσληψη για κάθε μία αναγκαστική αποχώρηση, θα κινούνται στα όρια του σημερινού ανεπαρκέστατου αριθμού, διευρύνοντας ταυτόχρονα το καθεστώς των ελαστικών σχέσεων εργασίας, της αντικατάστασης του μόνιμου προσωπικού από επικουρικό, εποχιακό, πρακτικάριους, μαθητεία κ.λπ., μεταφέροντας τη δαπάνη για μισθούς στα νοσοκομεία και στις Υγειονομικές Περιφέρειες και όχι στον κρατικό προϋπολογισμό.
